چهارشنبه سوری یا چهارشنبه سوزی ؟!
چهارشنبه سوری پارسال ۱۶۶۲ نفر در سراسر کشور ایران دچار حادثه شدند که بیشتر این حوادث در استانهای قم، آذربایجان غربی و کردستان و کمترین آن در استانهای مازندران، خوزستان و سیستان و بلوچستان ثبت شده است.
درجه سوختگی های چهارشنبه سوری
حادثه دیدگان در چهارشنبه سوری سال گذشته بیش از همه دچار سوختگی درجه یک و سطحی شدند و پس از آن سوختگی درجه ۲، پارگی، زخم و خراشیدگی و سوختگی درجه ۳ که شدیدترین نوع سوختگی است،
چه گروه های سنی بیشتر در خطرند ؟
بیشترین گروه آسیب دیده در حوادث چهاشنبه سوری سال گذشته گروه سنی ۱۶ تا ۲۳ سال با فراوانی بیشتر در گروه سنی ۱۶ تا ۱۹ سال بود و پس از آن گروه سنی ۸ تا ۱۵ سال و ۳۴ تا ۳۸ سال است و حدود ۸۰ درصد حادثه دیدگان نیز مرد بودند.
آسیب ها در شهر است یا روستا ؟
۹۵ درصد آسیب دیدگان در چهارشنبه سوری سال گذشته، در شهرها اتفاق افتاده و بیشترین عامل حادثه ترقه با ۵۵ درصد بوده است و پس از آن ترکیب بنزین و چوب و بمب قرار دارد و متاسفانه بیش از ۶۰ درصد آسیب دیدگان دانش آموز بودند.
چه اشخاصی و در حین چه کاری آسیب دیدند؟
۷۳ درصد حادثه دیدگان در چهارشنه سوری گذشته در حال بازی بوده‌اند، ۱۵ درصد عابر و حدود ۸ درصد نیز در حال تماشا بودند و بقیه سایر موارد است ضمن اینکه ۸۵ درصد این حوادث در خیابانها و ۱۴ درصد در خانه اتفاق افتاده است.
تعداد موارد مرگ :
براساس آمار غیر رسمی ۱۰ نفر در این حوادث جان خود را از دست داده‌اند اما بر اساس آمار رسمی فقط یک نفر مرگ بر اثر حوادث چهارشنبه سوری در کشور ثبت شده است.
کدارم ارگان های بدن بیشتر آسیب دیده اند :
بیشترین ارگانی که در این حوادث دچار جراحت شده است دست بوده که ۳۳ درصد موارد را شامل می شود و پس از آن چشم با ۲۳ درصد، صورت با ۴/۱۶ درصد و در نهایت پا با ۹ درصد بوده است.
توصیه ما این است که به جای درگیری نیروی انتظامی و نیروهای شبه نظامی با جوانان ، تلاش برای کاهش خسارت آسیب دیدگان این حوادث با آموزش عمومی و با استفاده از همه انواع رسانه ها و نیز با کمک آموزش و پرورش زمینه‌ای فراهم شود که اصولا این نوع حوادث رخ ندهد و با پیشگیری از بروز چنین حوادثی و خسارتهای جبران ناپذیر آن جلوگیری شود.
فراموش نکنیم چهارشنبه سوری باید برگزار گردد زیرا یک سنت زیباست که تمامی فرهنگ های منشعب از ایران باستان به آن اعتقاد دارند .
نقش آموزش در پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری
یکی از عوامل ضروری برای پیشگیری از حوادث و اتفاقات، ارتقای سطح آگاهی مردم و خصوصاً گروههای در معرض خطر است. معلومات، آگاهیها، نگرش، اعتقادات و باورهای افراد در مورد هر موضوعی نظیر حوادث چهارشنبه سوری عوامل مستعدکننده رفتار سالم و پیشگیری از این حوادث را تشکیل می دهد. این عوامل در فرد ایجاد انگیزه می نمایند تا رفتار خود را تغییر دهد و از بروز این حوادث جلوگیری نماید.
عموم مردم بر این باور هستند که حوادث گریزناپذیرند اما این طرز برخورد جبری بایستی کنار گذاشته شود.
آموزش سبب افزایش آگاهیها در این زمینه می گردد، نگرشهای مطلوب را برمی انگیزد و نهایتاً مهارتها و رفتارهای پیشگیری از حوادث مذکور را تشکیل می دهد. در واقع شایسته است بگوییم که اگر حادثه یک بیماری می باشد، «آموزش» واکسن آن است. هر اندازه افراد درباره عواملی نظیر ترقه، مواد منفجره و محترقه دیگر و آتش بازی، که احتمال وقوع حادثه را افزایش می دهند، بیشتر بدانند در آن صورت بهتر خواهند توانست از احتمال وقوع این حوادث پیشگیری نمایند.
در جامعه ما حوادث و آسیبهایی نظیر حوادث ناشی از مواد محترقه و منفجره یا آتش افروزی چهارشنبه سوری، تهدیدی جدی برای سلامتی افراد (خصوصاً کودکان و نوجوانان) است. با این حال حتی حوادثی که به نظر می رسد بدون هشدار و خبر روی می دهند، اکثرشان نتیجه یک رشته اتفاقات یا نتیجه ترکیبی از اتفاقات و وقایع هستند. تشخیص خطرهای بالقوه در این زمینه به افراد کمک می کند که وارد عمل شده، خود را ایمن نگهدارند. در واقع می توان گفت که از جمله عوامل خطرزایی که بر احتمال وقوع این حوادث می افزایند نگرشهای افراد و رفتارهای ناایمن آنهاست که با آموزش افراد می توان هم نگرش و هم رفتار افراد را تغییر داده، اصلاح نمود. حقیقت این است که آموزش پیش نیاز سلامت است.
سه گام پیوسته لازم برای جلوگیری از حوادث چهارشنبه سوری
برای پیشگیری از حوادث اسفناکی که در مراسم آتش افروزی چهارشنبه سوری احتمال وقوع آن می رود، می توان از مدل پیشگیری از حوادث بهره جست. برای این منظور باید مراحل زیر را طی نمود:
۱ _ آموزش والدین:
والدین نه تنها نیازمند آموزش درباره خطراتی هستند که در سایه استفاده از مواد منفجره و آتش افروزی فرزندان آنها را تهدید می کند، بلکه به همان اندازه نیز نیازمند به آموزش درباره مشکلاتی هستند که کودکان در یادگیری راجع به این خطرات، با آنها مواجه می باشند. والدین باید در این راستا مسئولیت بیشتری را بپذیرند و بیشتر به فکر سلامت کودکان خود باشند. می توان گفت در بسیاری از حوادث، دلیل اصلی انتظار زیادی بوده است که والدین در این زمینه از فرزندان خود داشته اند. لذا آموزش به والدین در مورد خطرات احتمالی ناشی از سر و کار داشتن با مواد منفجره و محترقه و نیز در مورد حوادث احتمالی ناشی از آتش بازی و همچنین آموزش آنها در زمینه اصول ایمنی و پیشگیری از این حوادث، نقش مهمی در جلوگیری از بروز چنین حوادثی در این روزهای خجسته دارد.
والدین، پدر و مادر هر دو، می توانند اطلاعات مربوط به اصول پیشگیری از حوادث را آموخته و به فرزندان خود منتقل نمایند . چرا که پدر و مادر بانفوذترین افراد در نزد کودکان و نوجوانان هستند.
از این رو آموزش والدین در زمینه چگونگی پیشگیری از حوادث احتمالی چهارشنبه سوری، نقش مهمی در پیشگیری از بروز این حوادث داراست. در واقع خانواده (پدر، مادر، خواهر و برادران) از عوامل تقویت کننده رفتار هستند.
عوامل تقویت کننده عواملی هستند که تعیین می کنند آیا از رفتارهای بهداشتی و سالمی که انجام آنها مورد نظر است، نظیر عدم استفاده یا استفاده صحیح مواد محترقه، ترقه و مواد منفجره دیگر حمایت می شود یا خیر. در حقیقت عوامل تقویت کننده مثل خانواده، عوامل حمایت کننده رفتار هستند.
