ویژگی ها و آداب ماه رمضان
ویژگی ها و آداب ماه رمضان
ویژگی ها و آداب ماه رمضان
-فضایل کلی ماه رمضان
در بین ماه های سال قمری، ماه رمضان، از قداست و جایگاه ویژه ای برخوردار است چنانکه در دعای مخصوص آن می خوانیم:
«... و هذا شهر عظمته و کرمته و شرفته و فضلته علی الشهور...»؛ (اقبال الاعمال/24)
«و رمضان، ماهی است که او را عظمت و کرامت و شرافت، و فضیلت دادی، نسبت به ماه های دیگر.»
رسول خدا(ص) می فرماید: «اگر کسی در این ماه، یک آیه از قرآن، تلاوت کند، ثوابش مثل کسی است که در غیر ماه رمضان، یک بار قرآن را ختم کرده باشد.»(امالی صدوق/93)
از امام صادق(ع) نیز درباره ماه رمضان نقل شده است: «هرکس در ماه رمضان، صدقه ای بدهد خداوند هفتاد نوع، بلا را از او دور می کند.» (بحار/ 93/316)
حضرت علی(ع) از پیامبر خاتم(ص) نقل می فرماید: «هیچ مؤمنی نیست که ماه رمضان را، به حساب خدا، روزه بگیرد، مگر آن که خدای تبارک و تعالی، هفت خصلت را برای او لازم گرداند، هرچه حرام در پیکرش باشد محو و ذوب گرداند. به رحمت خدای عزوجل نزدیک می شود. (با روزه خویش) خطای پدرش حضرت آدم را می پوشاند. خداوند لحظات جان دادن را، برای او، آسان کند. از گرسنگی و تشنگی روز قیامت در امان است. خدای عزوجل از خوراکی های لذیذ بهشتی او را نصیب دهد. و بالاخره خدای عزوجل، برائت و بیزاری از آتش دوزخ را به او عطا فرماید. (پرسش کننده در این حدیث مفصل، عالم یهودی بود) که عرض کرد راست گفتی ای محمد.» (من لایحضر صدوق/2/74)
در تعالیم دین اسلام شب قدر (به عربی: لیلة القدر) به صورت احتمالی: شب پیش از روز ۱۹ یا ۲۱ یا ۲۳ و یا۲۷ ماه رمضان است[۱] که سه اتفاق و یک رویکرد بزرگ در این شب به وقوع میپیوندد:
سه اتفاق:
نزول یک باره قرآن
تقدیر زندگی یک ساله آینده انسانها
ضربت خوردن امام اول شیعیان علی بن ابی طالب در روز ۱۹ و کشتهشدن او در روز ۲۱ ماه رمضان
یک رویکرد:
بخشایش گناهان مسلمانان توسط خدا به صورت فوقالعاده و استثنایی در صورت توبه آنان
قرآن در آن شب (جدا از وحی تدریجی) همچنین بهطور کامل بر محمد رسول الله نازل شدهاست.[۲] مسلمانان باور دارند که در این شب هر امر محکمی جدا میشود.[۳] بنابر آموزههای اسلامی خوابیدن در شب قدر مذموم و شبزندهداری در آن سفارش شده است و دعا و استغفار به علت توجه فوقالعاده خدا به بندگان برای بخشایش گناهان آنان در این شب توصیه شدهاست.[۴] روز قدر هم به اندازه شب آن ارجمند است.[۵]
پیرامون واژه
شب قدر را به معنی منزلت دانستهاند و بعضی دیگر آن را به معنی تنگی و گرفتاری دانستهاند. برخی نیز قدر را اندازهگیری و تقدیر امور معنی کردهاند و برخی بخاطر قدر دانی از خدا
آخرین امام شیعیان در پانزدهم ماه شعبان 255 ق، علی رغم مراقبت های ویژه مأموران حکومت عباسی، در خانه امام عسکری علیه السلام چشم به جهان گشودند. تولد مخفیانه آن حضرت بی شباهت به تولد حضرت موسی علیه السلام و حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام نیست.
نام: محمد بن الحسن
کنیه: ابوالقاسم
امام زمان حضرت مهدی (عج) هم نام و هم کنیه حضرت پیامبر اکرم(ص) است. در روایات آمده است که شایسته نیست آن حضرت را با نام و کنیه، اسم ببرند تا آن گاه که خداوند به ظهورش زمین را مزیّن و دولتش را ظاهر گرداند.
مهدى، خاتم، منتظر، حجت، صاحب الامر، صاحب الزمان، قائم و خلف صالح.
شیعیان در دوران غیبت صغرى ایشان را «ناحیه مقدسه» لقب داده بودند. در برخى منابع بیش از 180 لقب براى امام زمان(ع) بیان شده است.
وی یگانه فرزند امام عسکری علیه السلام یازدهمین امام شیعیان است. امام زمان حضرت مهدی (عج) در سحرگاه نیمه شعبان 255 ق در سامرّا چشم به جهان گشود و پس از پنج سال زندگی تحت سرپرستی پدر، و مادر بزرگوارشان نرجس خاتون، در سال 260 ق به دنبال شهادت حضرت عسکری علیه السلام ـ همچون حضرت عیسی علیه السلام و حضرت یحیی علیه السلام که در سنین کودکی عهده دار نبوّت شده بودند ـ در پنج سالگی منصب امامت شیعیان را عهده دار شدند. آن بزرگوار پس از سپری شدن دوران غیبت با تشکیل حکومت عدل جهانی احکام الهی را در سرتاسر زمین حاکمیت خواهد بخشید.
آخرین امام شیعیان در پانزدهم ماه شعبان 255 ق، علی رغم مراقبت های ویژه مأموران حکومت عباسی، در خانه امام عسکری علیه السلام چشم به جهان گشودند. تولد مخفیانه آن حضرت بی شباهت به تولد حضرت موسی علیه السلام و حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام نیست. همان گونه که این دو پیامبر بزرگ الهی تحت شدیدترین تدابیر امنیتی فرعونیان و نمرودیان به اراده خداوند و به سلامت در کنار کاخ فرعون و نمرود متولّد شدند، حضرت مهدی(عج) نیز در حالی که جاسوسان و مأموران خلیفه عباسی تمام وقایع خانه امام یازدهم علیه السلام را زیر نظر داشتند، در کمال امنیت و بدون آن که دشمنان بویی ببرند، در سحرگاه روز جمعه نیمه شعبان قدم به جهان هستی گذاشتند.
پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار علیهم السلام هر کدام در سخنان خود به اوصاف امام مهدی(عج) اشاره کرده اند. حضرت امام رضا علیه السلام در توصیف ویژگی های چهره و سجایای اخلاقی و ویژگی های برجسته آن حضرت می فرمایند: «قائم آل محمد(عج) هاله هایی از نور چهره زیبای او را احاطه کرده است رفتار معتدل و چهره شادابی دارد. از نظر ویژگی های جسمی شبیه ترین فرد به رسول خدا(ص) است. نشانه خاصّ او آن است که گرچه عمر بسیار طولانی دارد، ولی از سیمای جوانی برخوردار است؛ تا آن جا که هر بیننده ای او را چهل ساله یا کمتر تصور می کند. از دیگر نشانه های او آن است که تا زمان مرگ با وجود گذشت زمان بسیار طولانی هرگز نشان پیری در چهره او دیده نخواهد شد».
حجت خدا
روزی عثمان بن سعید بن عمری به همراه حدود چهل نفر از بزرگان شیعه به حضور امام عسکری علیه السلام رسیدند تا درباره جانشین آن حضرت سؤال کنند و در آینده از ایجاد اختلاف در مسئله امامت جلوگیری کنند. راوی می گوید: وقتی عثمان بن سعید به حضرت عسکری علیه السلام گفت: آمده ایم تا درباره مطلب مهمی که شما به آن آگاه ترید از شما سؤال کنیم، حضرت عسکری علیه السلام فرمودند: بنشین عثمان. پس از ساعتی امام علیه السلام فرمودند: آیا می خواهید بگویم به چه منظوری آمده اید؟ همه گفتند: ای فرزند رسول خدا، بفرمایید. آنگاه حضرت فرمودند: آمده اید تا درباره حجت خدا و امام پس از من بپرسید. همه گفتند: آری. در این لحظه ناگهان پسری که چهره درخشانی چون ماه داشت و از هر حیث به امام عسکری علیه السلام شبیه بود وارد شد. حضرت فرمودند: بعد از من پیشوای شما و جانشینم این فرزند من است. مواظب باشید پس از من در دین دچار آشفتگی نشوید...
دوران زندگی امام زمان حضرت مهدی (عج) به چهار دوره تقسیم می شود:
امام زمان حضرت مهدی (عج) پس از تولد حدود پنج سال تحت سرپرستی پدر بزرگوارشان امام عسکری علیه السلام به صورت نیمه مخفی زندگی کردند. یکی از کارهای بسیار مهمی که حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در این دوره انجام دادند این بود که امام زمان حضرت مهدی (عج) را به بزرگان شیعه معرفی کردند تا در آینده در مسئله امامت دچار اختلاف نشوند.
در قسمت قبلی تا حدودی به اوضاع جامعه جهانی کنونی پرداختیم و در برابر این سوال قرار گرفتیم که منجی عالم بشریت چه راهکاری را برای تبدیل جامعه فسادزده آخرالزمان به جامعه ی عدل محور دوران حکومتشان در پیش خواهد گرفت؟ و برای تاسیس چنین حکومت فراگیر و عدل محور و فضیلت گستری از کجا شروع می کند؟ نقطه آغاز حرکت اصلاحیشان چه خواهد بود؟ و اینک سعی می کنیم به این سوال پاسخ دهیم.
خفاش موجود شگفت آوری است و یکی از چیزهای بسیار حیرت انگیز در زندگی این جاندار، شیوه ی راه یابی اوست. خفاش به صورت عجیبی پرواز می کند و بدون اینکه از چشم های خود استفاده نماید، در شب های تاریک با سرعت زیادی پرواز کرده و به هیچ مانعی هم بر نمی خورد.
خفاش پرنده نیست بلکه جزو خانواده ی پستانداران به شمار می رود و به این جهت می توانیم بگوییم که تنها پستانداری است که پرواز می کند. خفاش بچه می زاید و به نوزادش شیر می دهد.
خفاش ها از دوران بسیار کهن در زمین زندگی می کرده اند و سنگواره هایی که از این حیوان بدست آمده است به حدود شصت میلیون سال پیش مربوط می شود. امروزه بیش از دو هزار نوع خفاش در همه جا (به استثنای مناطق قطبی) وجود دارد. این جانور در اندازه های مختلف کوچک و بزرگ یافت می شود.
وقتی که خفاش ها بال های خود را باز کنند، فضایی بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتی متر را اشغال می نمایند. در فاصله ی میان این دو اندازه، خفاش ها در اندازه های بسیار مختلفی یافت می شوند.
بیشتر خفاش ها فقط شب ها به فعالیت می پردازند و برای پیدا کردن خوراک از مخفیگاه های خود بیرون می آیند.
صدها سال بود که انسان وقتی خفاش را می دید، از خود می پرسید: خفاش چگونه راهش را در تاریکی پیدا می کند؟ عده ای هم که اندکی با مطالب علمی آشنایی دارند این سوال را مطرح می کردند: وقتی که هیچ روشنایی وجود ندارد که «دیدن» را آسان کند، خفاش چگونه می تواند حشره ای را که در حال پرواز است، کشف کند و در یک چشم بر هم زدن شکار نماید؟
بسیاری از مردم خیال می کردند که خفاش ها چشم هایی فوق العاده تیزبین دارند که می توانند در روشنایی هایی که برای چشم انسان ها قابل تشخیص نیست، اطراف خویش را ببینند.
اما امروزه جانورشناسان عقیده دارند که قدرت جهت یابی خفاش ها ارتباطی به چشم های این جانور ندارد بلکه به گوش ها و اندام های صوتی اش مربوط می گردد. در سال های ۱۷۸۰ میلادی تا ۱۷۸۹ میلادی، یک جانورشناس ایتالیایی به نام اسپالانزانی دست به یک آزمایش زد.
وی چشم چند خفاش را بست و سپس آنها را در داخل اتاقی که سرتاسرش را تارهای ابریشمی کشیده بود، رها ساخت. خفاش ها در آن اتاق به پرواز درآمدند و با اینکه چشم هایشان بسته بود، حتی یکبار هم به تارهای ابریشمی اصابت نکردند و طوری به پرواز خویش ادامه دادند که گویی یک تار ابریشمی هم در آن اتاق وجود ندارد.
اسپالانزانی آزمایش مزبور را تکرار کرد ولی این بار به جای اینکه چشم های خفاش ها را ببندد، گوش هایشان را بست. این دفعه، خفاش ها که گوش هایشان بسته بود، هر بار که می خواستند در اتاق به پرواز در آیند، با یک یا چند تار ابریشمی برخورد می نمودند و در لا به لای تارهای ابریشم گیر می افتادند.
اسپالانزانی از این دو آزمایش به این نتیجه رسید که خفاش ها برای پیدا کردن راه خود در آن اتاق تاریک، چشم هایشان را به کار نمی برند بلکه گوش های خود را مورد استفاده قرار می دهند.
در سال ۱۹۲۰ میلادی، یکی از دانشمندان بعد از انجام آزمایش های گوناگون، اعلام کرد که خفاش ها پیام هایی را می فرستند که گوش انسان قادر به شنیدن آنها نیست. این قبیل صداها را «علایم ماورای صوت» می نامند.
در سال ۱۹۴۱ میلادی، دو نفر از دانشمندان دیگر تصمیم گرفتند با استفاده از یک دستگاه الکترونیکی جدید (که می توانست علایم ماورای صوت را دریافت کند) به آزمایش هایی در مورد خفاش ها دست بزنند. این دستگاه الکترونیکی جدید نشان داد که خفاش ها جیغ های بسیاری دارند و در حال پرواز از لا به لای یک شبکه ی سیمی در تاریکی، دائماً جیغ می کشند. دانشمندان مزبور هنگامی که دهان خفاش ها را بستند، جانوران بیچاره بد جوری به درد سر افتادند!
خفاش ها صدای جیغ مانند خود را به صورت علائم صوتی بسیار زیری منتشر می سازند و این علایم نیز به هر چیزی که بر سر راه خفاش قرار گرفته باشد اصابت می کند و بر می گردد و به گوش خفاش می رسد.
البته فرکانس این صدا به اندازه ای زیاد است که گوش ما انسان ها قادر نیست آن را به گوش بشنود. همین که صدای خفاش در سر راهش به مانعی برخورد می کند، دوباره بر می گردد و انعکاس آن به گوش های بسیار حساس خفاش می رسد.
در این هنگام، حیوان متوجه می شود که بر سر راهش مانع یا موانعی وجود دارد و به همین خاطر بال هایش نیز به خودی خود مسیر پروازش را تغییر می دهند.
برگشتن این علامت های صوتی را «پژواک» یا «انعکاس صدا» می نامند. خفاش برای اینکه محل اجسام را در تاریکی پیدا کند یا راه خود را بازیابد، از همین پژواک کمک می گیرد.
دانشمندان این خاصیت خفاش را «تعیین موقعیت به کمک پژواک» نام گذاری کرده اند و این خاصیت، چندان تقاوتی با طرز کار دستگاه های رادار امروزی ندارد.